Dark Side Of The Moon یک مثال بارز از سیاست، فلسفه، انسان‌دوستی و یکدلی است. این آلبوم باید منتشر می‌شد تا نشان دهد تمام این عناصر می‌توانند در یک آلبوم جا بگیرند. گروه پینک فلوید (Pink Floyd) و مخصوصا راجر واترز (Roger Waters) نماد آلبوم‌های کلاسیک هستند. این آلبوم از همان ابتدا مورد احترام قرار گرفت و تبدیل به یکی از بهترین آلبوم‌های راک در جهان شد. Dark Side Of The Moon مذهب، مرگ‌ومیر، حرص و مشکلات روحی را می‌کوبد. این آلبوم موفق حدود نیم‌قرن پیش در تاریخ 1 مارچ سال 1973 منتشر شد.
افتخارات آلبوم
این آلبوم یک هفته در جایگاه اول جدول‌ها قرار داشت. همین؟ مشخصا نه! این آلبوم توانست 800 هفته در جدول 200 آلبوم برتر بیلبورد (Billboard) قرار بگیرد. در واقع آلبوم توانست رکورد را بشکند. این تمام ماجرا نیست. Dark Side Of The Moon از زمان انتشار تا سال 1988 در جدول‌های بیلبورد دیده می‌شد. بیلبورد در سال 2009 در سیاست‌های شایستگی آثار هنری تجدید‌نظر کرد. معلوم شد این آلبوم حدودا 45 میلیون نسخه در جهان فروخته است. Dark Side of The Moon بین سال‌های 1972 و 1973 در استودیو ابی رود (Abbey Road Studios) ضبط شد. گروه توانست تمرین‌های زیادی در اجراهای زنده داشته باشد و همین موضوع باعث شد آهنگ‌ها بهتر شوند. این آلبوم نماد هنرمندی پینک فلوید است. گفتیم که این آلبوم در سال 1973 منتشر شد. آلبوم خیلی جلوتر از زمان خودش بود. جالب این‌جاست که هنوز هم از زمان خودش جلوتر است. مهم نیست در چه سالی یا در چه عصری این آلبوم را گوش می‌دهید. Dark Side Of The Moon آن حس بهشتی و توهم‌زا را در خودش نگه می‌دارد.
اعضای گروه و اثرگذاری آلبوم
این گروه چهار عضو دارد. ترانه‌سرا، نوازنده باس و کلیدی‌ترین فرد در گروه راجر واترز است. دیوید گیلمور (David Gilmour) گیتاریست و خواننده، نیک منسون (Nick Manson) درام‌نواز و ریچارد ریت (Richard Wright) خواننده و کیبوردنواز هستند. هر چهار نفر لیاقت اعتباری که به‌دست آورده‌اند را دارند. راجر واترز در سال 2006 در مصاحبه‌ای با بیلبورد گفت: “این همزیستی موسیقیایی و استعداد هر چهار نفر بود که خیلی خوب جواب داد.” مهندس و تنظیم‌کننده صدا آلن پارسونز (Alan Parsons)نقش بسیار موثری در روند کاری پینک فلوید داشت. تغییر، ارتقا کیفیت و اثر هیپنوتیزم‌کننده کار‌ها نتیجه تلاش اوست. آلبوم Dark Side Of The Moon نقطه عطف پینک فلوید بود. این هجدهمین آلبوم گروه بود و توانست اعضای گروه را از چند جوان بلند پرواز تبدیل به سوپراستار‌های تکرار‌نشدنی کند. قابل ذکر است اکثر گروه‌های راک که بعد از پینک فلوید شکل گرفتند تا حد زیادی این آلبوم را الگوی خود قرار دادند. حالا به بررسی آهنگ‌های آلبوم می‌پردازیم.
Speak To Me
اولین ترک آلبوم Speak To Me است؛ یک شروع خیلی متفاوت. ترکیبی که در خنده‌های جنون‌آمیز، صدای تپش قلب و چند جمله کوتاه خلاصه می‌شود. این یک شاهکار روان‌گردان است. یک ادغام مسحور‌کننده و غنی از اصوات مختلف که به اوج می‌رسد. این اوج با صدای کلر توری (Clare Torry) سر‌به‌فلک می‌کشد. این خواننده انگلیسی در آهنگ The Great Big In The Sky هم حضور دارد. در این میان گوینده می‌گوید: “من همیشه دیوانه بودم. همیشه می‌دانستم دیوانه هستم همان‌طور که بیشترمان دیوانه هستیم.” این آهنگ هدیه راجر واترز به نیک منسون بود. البته واترز بعدا از این کار ابراز پشیمانی کرد. به هر حال، تمام این اصوات فقط در یک دقیقه و هفت ثانیه جمع شده‌اند.
Breathe (In The Air)
این ترک ادامه ترک قبلی‌ست. در واقع این آهنگ و Speak To Me مکمل یکدیگرند و در کنار هم یک آهنگ 3 دقیقه‌ای را می‌سازند. دیوید گیلمور می‌گوید: “به طولانی بودن زندگی‌ات، به بلندی و اوج تو در پرواز کردن و تمام لبخند‌ها و گریه‌هایت.” Breathe (In The Air) ترک ملایم و آهسته‌ای است. حسی مانند پرواز با بالن روی باغ‌های کیو (Kew Gardens) انگلیس دارد. البته این حس برای افراد متفاوت است. اما این احساسات منفی نخواهند بود. واترز ملودی‌های باس را نواخته و منسون زیربنای آن را با ساز‌های کوبه‌ای ساخته است. این دو در کنار صدای پیانوی الکتریک و گیتار بستری شیرین از هارمونی‌های زیبا درست می‌کنند. بخش دیگری از این آهنگ در ترک چهام یعنی Time قرار گرفته است.
On The Run
دومین ترک آلبوم On The Run است. ضرب‌آهنگ تند و تلفیقی از صدای درام این آهنگ را شکل می‌دهد. این ترک خیلی تند است و با سرعت بالایی اوج می‌گیرد. شنونده احساس می‌کند هواپیمایی در حال سقوط است. یک حس فضایی به آدم دست می‌دهد. تمام صداها در چرخه‌ای ثابت تکرار می‌شوند و شدت و ضعف پیدا می‌کنند. توصیف این ترک سخت است چون وابسته به احساسات ساخته شد و عملا اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد.
Time
بهترین راه برای نشان دادن زمان چیست؟ پخش کردن صدای ساعت. آلن پارسونز ابتکار جالبی به خرج داد. او صدای چندین ساعت را ضبط کرد و در اول آهنگ گنجاند. بعد از شنیدن صداها آهنگ حال‌وهوای غمگینی پیدا می‌کند. در این قسمت آهنگ از روتوتوم (Rototom) استفاده شده است. روتوتوم نوعی درام است که صدای زیر‌تری نسبت به درام‌های عادی تولید می‌کند. آن حال‌وهوای غمگین را روتوتوم ایجاد کرده است. در ادامه آهنگ نیک منسون روی درام می‌کوبد و آهنگ دوباره زنده می‌شود. Time نتیجه همکاری تمام‌وکمال تمام اعضای گروه است. صدای گیتار بلوز هیجان و اعتماد‌به‌نفس خاصی را ایجاد کرده است. دیوید گیلمور می‌گوید: “وابسته بودن به نومیدی یک راه و رسم انگلیسی است.” بعد از این جمله برمی‌گردیم به نوع متفاتی از آهنگ Breathe که قبلا در مورد آن صحبت کردیم.
The Great Big In The Sky
این آهنگ بر اساس پیانو‌نوازی ریچارد ریت ساخته شد. قرار بود اسم آهنگ Religious Theme یا The Mortality Sequence باشد. حتی در یکی از نسخه‌های قدیمی پخش زنده آن جملات انجیل خواند‌ه‌شده بود. در پاراگراف‌های بالا خواندید که کلر توری در این آهنگ خوانندگی کرده است. صدای او احساس خیلی خوبی به آهنگ می‌دهد. او نت‌های بالا را به بهترین شکل ممکن می‌خواند و فضای ترک را منفجر می‌کند. این ترک یکی از زیبا‌ترین کار‌های پینک فلوید است. اما توری در سال 2004 از پینک فلوید و لیبل آن‌ها شکایت کرد. او ادعا کرد پینک فلوید حق کپی-رایت ترانه‌نویسی را رعایت نکرده است. کمپانی با او به توافق رسید. بعد از آن اسم کلر توری در کنار اسم دیگر خوانندگان قرار گرفت.
نقد و بررسی آلبوم Abbey Road را فراموش نکنید. Abbey Road آخرین آلبوم گروه بیتلز بود.
Money
یکی از مشهورترین آهنگ‌های پینک فلوید است. این آهنگ توانست در لیست صد آهنگ برتر بیلبورد جایگاه 13 را کسب کند. یک ترک ریتم‌دار که با صدای صندوق پول و باس نوازی راجر واترز ادغام شده است. ضرب‌آهنگ در آغاز آهنگ 7/8 است و در ادامه تبدیل به 4/4 می‌شود. ضرب‌آهنگ 4/4 باعث شد دیوید گیلمور صدای گیتارش را بر آهنگ غالب کند. این تمام ماجرا نیست. دیک پری (Dick Perry) ساکسیفون‌نواز انگلیسی به‌زیبایی ساکسیفون می‌زند. تا اینجا فقط راجع‌به آهنگ‌سازی بود. متن آهنگ با نظام سرمایه‌داری و طمع شوخی می‌کند. دیوید گیلمور می‌گوید: “پول یک جنایت است. کار خوبی پیدا کن تا وضعت خوب شود.” البته خود گیلمور توانست پول و شهرت خوبی از مشارکت با پینک فلوید به‌دست بیاورد.
Us And Them
Us And Them بلندترین ترک آلبوم است. این آهنگ حدودا 8 دقیقه است. رایت در سال 1970 متن آهنگ را نوشت. این متن اختصاصی برای فیلم Zabriskie Point نوشته شده‌بود. کارگردان فیلم مایکل‌آنجلو آنتونیو (Michelangelo Antonioni) متن آهنگ را نپذیرفت چون فکر می‌کرد متن خیلی ناراحت‌کننده است. راجر واترز این‌طور فکر نمی‌کرد. به نظر او متن به‌درد نشان دادن فضای عزاداری و جنگ می‌خورد. در قسمتی از نوشته، نویسنده اذعان می‌کند: “با ولگرد بی‌پولی مواجه شده ولی کاری نکرده چون فکر‌های مهم‌تری در سرش بوده.” تمام این نکات پینک فلوید را علاقه‌مند کرد تا آهنگ Us And Them را بسازند.
Any Color You Like
Any Color You Like یک همکاری گروهی سه نفره است. گیلمور، رایت و منسون با استفاده از سینتی‌سایزر (Synthesizer) صداهای مختلفی را درست کردند. سینتی‌سایزر یک نوع کیبورد است که با آن می‌توان صداهای مختلفی تولید کرد. خوانندگان اغلب از آن برای درست کردن آهنگ‌ها استفاده می‌کنند. این آهنگ تلفیقی از صداهای متفاوت است. در دقایق آخر آهنگ دیوید گیلمور شروع به تک‌نوازی گیتاری می‌کند. Any Color You Like بی‌کلام است بنابر‌این حضور گیلمور کلیدی بود.
Brain Damage
این آهنگ بر اساس مشکلات روحی سید برت (Syd Barrett) ساخته شد. سید برت عضو سابق پینک فلوید بود. او به اختلال اسکیزوفرنی مبتلا بود. برت شرایط روحی باثباتی نداشت و با مواد‌مخدر سروکله می‌زد. راجر واترز تصمیم گرفت این آهنگ را با اقتباس از وضعیت او بسازد. واترز در سال 1971 زمانی که گروه داشت آلبوم Meddle را می‌ساخت این تصمیم را گرفت. اسم‌های زیادی برای این آهنگ انتخاب شد. Lunatic ،The Lunatic Song و The Dark Side Of The Moon اسم‌های انتخابی بودند. اما در‌نهایت Brain Damage انتخاب شد. آهنگ با نت‌های پرسرعت و بلند گیتار شروع می‌شود. نت‌ها مانند آبشار به گوش شنونده ریخته می‌شوند و او لذت می‌برد. سپس راجر واترز جمله معروف آهنگ را می‌خواند: “یک دیوانه روی چمن‌زار است.” در واقع این جمله خاطرات بچگی واترز را بیان می‌کند. ظاهرا در شهر کمبریج (Cambridge) واقع در انگلستان یک میدان حصارکشی شده بین رودخانه کم (River Cam) و کلیسای کوچک دانشگاه کینگز (Kings Collage) وجود داشته و او معمولا به آن برخورد می‌کرده. واترز در ادامه می‌گوید: “و اگر گروه موسیقی که در آن هستی شروع به نواختن نغمه‌های دیگری کند.” اینجا به برت اشاره شده. برت در اواخر همکاری‌اش با گروه دوست داشت آهنگ‌های اشتباه را بنوازد. واترز سال‌ها بعد گفت آن قسمت تلخ آهنگ که می‌گوید: “من تو را در نیمه تاریک ماه ملاقات خواهم کرد.” برای افرادی که همیشه متفاوت بوده‌اند خوانده شده است.
اگر دهه هفتاد را دوست دارید ری‌ویو آلبوم Blood On The Tracks اثر باب دیلن را از دست ندهید.
Eclipse
Eclipse ادامه آهنگ Brain Damage است. آهنگ با صدای غم‌انگیز درام شروع می‌شود. ترک پیام جالبی دارد. بخور، بجنگ، آشنا شو، بدزد، بخر و…. با تمام این‌ها خورشید بالاخره پشت ابر می‌رود. خورشیدگرفتگی درست می‌شود. اولین آهنگ را یادتان هست؟ پایان Eclipse با شروع آهنگ Speak To Me یکی است. صدای ضربان قلب، شروع‌کننده و تمام‌کننده آلبوم است.
درست یا غلط؟
دربان استودیوی ابی رود گفت: “ماه هیچ نیمه تاریکی ندارد. در واقع ماه کلا تاریک است.” شاید حرف او درست باشد. کل آلبوم به یک نظر بستگی دارد. آن هم نظر شنونده است. اکثر شنوندگان آلبوم را دوست داشته‌اند و طی سالیان متمادی از آن یاد کرده‌اند. Dark Side Of The Moon بی‌دلیل یکی از بهترین آلبوم‌های راک تاریخ نشد. حرف‌ها و موسیقی غنی آن موجب شکل‌گیری علاقه در مخاطب شد.
منبع: Billboard
