این فیلم درباره درامر جوانی است که در یکی از مدارس مطرح موسیقی با چالشهایی روبهرو میشود که مسیر زندگی او را تغییر میدهد. او در طی این چالشها موفق میشود توجه تمام حضار را هم در تکنوازی هم در اجراهای گروهی جلب کند.
در دستهبندی نقد و بررسی فیلم میتوانید با فیلمهای مختلفی آشنا شوید.
هارمونی میان جنگی برای موفقیت
دیمین شزل نویسنده و کارگردان فیلم شلاق ابتکار خاصی در این اثر بهکار برده است. شلاق برگرفته از فیلمی کوتاهی از او است که در سال 2013 منتشر شده است. دیمین شزل درباره اثر خود میگوید: “دلم میخواست در این اثر، جهانی سرشار از رقابت را به تصویر بکشم. جهانی که در آن هنرمندان در تنهایی مطلق بهسر میبرند و تمام تلاش خود را میکنند تا بالاترین جایگاه را تصاحب کنند! جایگاهی در سالن لینکلن سنتر (Lincoln Center) و یا گروههایی بزرگ و سرشناس. اما مشکل این است که جای کافی برای همه نیست و یک هنرمند مجبور است برای تصاحب جایگاه، به دیگری خنجر بزند. اما نکته کنایهآمیز داستان آنجا است که باوجود خصومتهای بهوجود آمده وقتی همین افراد باهم مینوازند، یکصدا، ملودی واحدی را خلق میکنند.”
شاید خارقالعادهترین دستاورد شزل در فیلم موقعی است که او بهشکل بداهه شروع به تکنوازی میکند و قطعهای رمانتیک و پرتنش و جذاب را خلق میکند که باعث تپش قلب میشود.
درامرهای دیوانه
از گذشته درامرها منشا بسیاری از افسانههای عجیب و غریب بودهاند. حتی در فیلمها مستند هم زندگی درامرها سختتر از زندگی دیگر موسیقیدانها بهتصویر کشیده شده است. مثلا میتوانید مستند از آقای بیکر برحذر باشید (Be Aware Of Mr. Baker) را ببینید تا این موضوع به شما ثابت شود. مستند درباره جینجر بیکر (ginger baker) یک درامر ماهر در موسیقی جاز است. او با عصایش به صورت خبرنگاری میزند و دماغ او را میشکند. جای تعجب ندارد فردی به این اندازه دیوانه میتواند چنین آثاری خلق کند!
معلمی که راضی نمیشود
این فیلم درباره جوانی است که به افسانه جاز بدل میشود. او رقابت شدیدی با دیگر درامرهای مدرسه دارد اولین ملاقات ما با اندرو (Andrew) با بازی مایلز تلر (Miles Teller) نوزده ساله زمانی است که او به عنوان یک تازهکار وارد کنسرواتوار شِفر (Shaffer Conservatory) میشود و ناامیدانه سعی دارد ترنس فلچر (Terence Fletcher) با بازی جیکی سیمونز (J K Simmons) را تحت تاثیر قرار دهد. ترنس فلچر شخصیتی زود جوش دارد و شخصیت او برگرفته از معلم ترسناک موسیقی شزل در دبیرستان است. ما در این فیلم با صحنههایی روبهرو هستیم که در آن قهرمان داستان دستهای کبود و خونی خود را در سطلی از آب یخ میگذارد. در حالی که مربی متکبرش، او را با القابی تحریک و سرزنش میکند و به سوی او صندلی پرتاب میکند.
هیچچیز خوب نیست!
فلچر رفتاری عجیب دارد. او با این تازهوارد بدرفتاری میکند و یک جمله ساده را با لحن تهدیدآمیزی بیان میکند. مثلا جمله: “نه! همراه با ضرب من!”
ترنس فلچر گویی از بیماری سادومازوخیسم رنج میبرد. او از تحقیر شاگردانش لذت میبرد. در پی این تحقیرها، نبردی میان استاد و شاگرد صورت میگیرد. ترنس فلچر کاری میکند که این تازهکار تحقیر شود، وحشت کند و عذاب بکشد و او را در تنگنا قرار میدهد تا ببیند همچنان میتواند ریتم را حفظ کند یا خیر.
یک موزیسین در دنیای سکوت: ریویو فیلم Sound Of Metal
پشت تمام این اتفاقات داستان چارلی پارکر (Charlie Parker) قرار دارد، چه کسی؟ جو جونز (Jo Jones) درامر گروه کنت بیس (Count Basie) بهدلیل اینکه چارلی نتوانست ریتم و ضرب اهنگ را حفظ کند یک سنج (cymbal) به طرفش پرت کرد و بعد از این اتفاق چارلی دیوانهوار تمرین میکرد. البته این داستان ساختگیست. درواقع جونز سنج را به طرف زمین پرتاب کرد. اما این داستان آشناست. تنها بعد از تلخیها و سختیهای بزرگ، هنر و هنرمندی بزرگ خلق میشود.
فلچر میگوید: “هیچ کلمهای در زبان مخربتر از خوب بود نیست.” اما چرا فلچر فکر میکند کلمه خوب بود مخرب است؟ آیا این بهخاطر شکست های شخصی اوست؟ وقتی که فلچر درباره مرگ دانشآموز با استعدادش حرف میزند، ما را به یاد آن صحنهای می اندازد که در آن خبرنگار معروف ویلیام هارت (William Hurt) جلوی دروبین شروع به گریه میکند. آیا این تنها یک همدردی زودگذر تنها برای نمایش است؟
جلب نظر استاد سختگیر
اندرو در خانواده جالبی متولد شده است. پدر او معلم و نویسندهای ناموفق بود و مادرش او را در کودکی ترک کرده است. با این که در خانواده آنها هیچ موسیقیدانی نیست، او دنبال علاقهاش میرود و در مدرسه موسیقی شِفر شروع به نواختن درام میکند. او برای جلب نظر فلچر همه کار میکند. اما نمیتواند استاد ایدهالیست خود را راضی کند.
اندرو با اینکه جوانی تازهکار است برای هنر خود خون میریزد. واقعا جالب است او بهعنوان یک تازهکار تا این حد پیش میرود و باعث میشود حتی متکبرترین معلم او صدای عظمت و استعداد را در ضرباتش بشنود.
در این اجراها چه میگذرد؟
درمورد اجراها، فلچر یک رهبر شگفتانگیز است. بازوهای عضلانی و انگشتان موج دارش، دارمر را به جنبش وا میدارد. او با چشمان نافذش که نشان از هوشیاریش دارد و زبان تندوتیزش گویی نتها را به روح و جان هنرمندان الهام میکند.
همهچیز دستبهدست هم میدهد
کارگردان شزل میخواست که هنگام نواختن یک قطعه در فیلم نتها کاملاً تازگی داشته باشند و ذرهای فالش نباشند و میخواست که قطعهها و نتها الهام بخش زندگی و مرگ یک نوازنده باشند. فیلمبردار فیلم یعنی شارون میر (Sharone Meir) صحنههای خشک و بی روح اطراف اتاق موسیقی را بهشکلی بصری و پرانرژی ضبط می کند تا نمایانگر جو صمیمی و رقابتی درامرها باشد.
موسیقی آمریکا در سالهای جنگ برای برابری نژادی: نگاهی به فیلم Ma Rainy’s Black Bottom
کار تدوین فیلم را تام کراس (Tom Cross) انجام داده است. او با مهارتش سعی در برداشت صحنههایی جذابی مثل هماهنگی ضرب نتها با انگشتان فلچر، سرعت دستان اندرو هنگام ضربه زدن و تلاشهای اندرو دارد.
سخن پایانی
فیلم شلاق (Whiplash) داستان تلاشی طاقتفرسا است. خیلیها میانه راه جا میزنند. خیلیها هم به چیزهایی که میخواهند میرسند. اما شاید چیزی که فکرش را میکنند با نتیجه نهایی چندان هم مطابق نباشد. بههر حال دیمن شزل در پایان میگوید: “با تمام این حرفها، بالاخره روزی از سینما خواهید رفت، با این حال اگر شما با علاقه و اشتیاق اولین ضربات خود را به طبل بزنید تا سالها آوازه شما بر سر زبانها میماند.”
منبع: Guardian