بازی Through the Age: A new story of civilization بردگیمی درباره شکلگیری تمدن و تکامل بشر است. ماجراهای بازی از دوران عتیق شروع میشود و تا دوران جدید ادامه مییابد. این بازی به جلوههای مختلفی از تمدن مانند علم، فرهنگ، دین و فناوری میپردازد. در نهایت، کسی در این بازی برنده میشود که توانسته باشد بالاترین درجه از فرهنگ و تمدن را کسب کرده باشد. همچنان که بازی ادامه پیدا میکند، بازیکنان در ازای فعالیتهای خود امتیاز کسب میکنند. افرادی که به بیشترین امتیاز فرهنگی برسند، در واقع برنده بازی خواهند بود. این بازی به صورت 2 تا 4 نفره انجام میشود که البته امروزه به مدد فناوری هوش مصنوعی، میتوان این بردگیم را به صورت تکنفره و دیجیتال هم بازی کرد. این بازی توسط ولادیمیر شواتیل (Vladimír Chvátil) در سال 2006 طراحی شده است. این بازی یک بازی طولانی است و مدت زمان انجام آن بالای 120 دقیقه است.
در گذر زمان را میتوان بازی ساختن تمدن نامید. هر یک از بازیکنان سعی میکند که با استفاده از مدیریت منابع، اکتشاف فناوریهای جدید، انتخاب رهبران مناسب و ایجاد یک نیروی نظامی قوی، بهترین تمدن ممکن را بسازد. این بازی در خلال دورانهای مختلف انجام میشود و سرانجام به دوران مدرن میرسد. یکی از مکانیسمهای اصلی این بازی قاتی کردن خوب و هموار کارتهاست، به طوری که همه بازیکنان در نهایت از فرصتهای برابری برخوردار باشند. به منظور بهرهگیری از یک فناوری در این بازی، لازم است که علم کافی برای اکتشاف آن داشت؛ غذای کافی برای ایجاد جمعیتی برای مدیریت آن داشت و منابع کافی برای ایجاد ساختمان مورد نیاز را نیز داشت. همزمان با پیشبرد فناوری خود، لازم است یک نیروی نظامی قدرتمند نیز برای خود در این بازی دست و پا کنید. بازیکنان با استفاده از یک نیروی نظامی قدرتمند میتوانند به تقویت علم و فناوری خود بپردازند، اما اگر نیروی نظامی قدرتمندی نداشته باشند، به آسانی طعمه حریفان خواهند شد. البته تنها داشتن یک نیروی نظامی قدرتمند به معنی برنده شدن در این بازی نیست. بازیکنانی که نیروی نظامی ضعیفی دارند، به احتمال زیاد در این بازی بازنده خواهند بود. در نهایت، بازیکنی برنده این میدان خواهد بود که ملت او بیشترین درجه از فرهنگ را به دست آورده باشد.
چیدمان بازی در گذر زمان
هیچ نقشهای در این بازی وجود ندارد. بازیکن لازم است که تمدن را بر روی میز و در فضای مقابل خود درست کند. به این فضا، ناحیه بازیکن (player area) گفته میشود. بردگیمها را باید در مرکز میز تنظیم کرد، به طوری که دیدن آنها برای همه آسان باشد. اینکه کدام بازیکن باید بازی را شروع کند، به صورت تصادفی تعیین خواهد شد. این بازیکن شروعکننده در خلال بازی تغییر داده نمیشود و البته این بازیکن نقش خاصی نیز جز شروع بازی نخواهد داشت. برای اینکه به همه بازیکنان نوبت مساوی برسد، لازم است که همه بازیکن شروعکننده را به یاد داشته باشند. اگر دوست داشته باشید، میتوانید بازیکن شروعکننده را با گذاشتن یکی از کارتهای نظامی استفادهنشده در زیر برد او نشانه کنید.
نحوه انجام این بازی
بازی ابتدا از دوران عتیق شروع خواهد شد. این دور از بازی نقش مقدماتی برای ادامه بازی دارد. بازیکنان در این مرحله تنها چند اقدام مدنی را انجام میدهند. آنها در این مرحله کارتهایی را برمیدارند و نحوه رشد ابتدایی تمدن خود را شکل میدهند. در نهایت، هر بازیکن به تولید علم، غذا و منابع خواهد پرداخت.
حال نوبت به دور دوم میرسد. در این مرحله، تعدادی کارت مدنی جدید در ابتدای نوبت هر بازیکن در ردیف کارت ظاهر میشود. دوران میانه (middle ages) در دور دوم شروع خواهد شد و کارتهای دوران اول (Age I) نیز در ردیف کارت ظاهر میشوند. بازیکنان در نوبت دوم خود ممکن است شروع به ساخت و توسعه تمدنهای خود کنند. آنها ممکن است از همه اقدامات مدنی و نظامی خود استفاده کنند و کاری که آنها انجام میدهند، تنها برداشتن کارت نخواهد بود. بازیکنان همچنین در این مرحله فرصت دارند که کارتهای نظامی نیز طراحی کنند.
از دور سوم به بعد، بازیکنان کارتهای نظامی خواهند داشت. این به بازیکنان کمک میکند که مانور نظامی طراحی کنند و توان نظامی خود را با استفاده از تاکتیکهایی خاص بهبود بخشند. البته همزمان بازیکنان بر روی افزایش جمعیت خود، توسعه فناوریهای جدید و گسترش تولید غذا، منابع، علم و فرهنگ کار خواهند کرد. آنها اقدامات لازم را برای شاد و خوشحال نگهداشتن مردم خود انجام میدهند و ممکن است در این میان لازم باشد که با فساد هم مبارزه کنند.
وقتی که کارتهای مدنی دوران اول به پایان رسید، دوران دوم که دوران اکتشاف (Age of Exploration) نامیده میشود، آغاز خواهد شد. کارتهای قدیمی خاصی در این مرحله رها میشوند و مدیریت جمعیتها دشوارتر خواهد شد. کارتهای نظامی و مدنی مخصوص این مرحله وارد بازی خواهند شد و فناوریهای پیشرفتهتر، شگفتیهای صنعتی و رهبرهای روشنفکر وارد فضا خواهند شد.
بازی اول کمکم به انتهای خود میرسد. زمانی که مجموعه کارتهای مدنی دوران دوم تمام شدند، بازی به انتهای خود نزدیک خواهد شد. دوباره تعدادی از کارتهای قدیمی رها میشوند و تقاضای جمعیت افزایش پیدا میکند. سپس دوران سوم یا همان دوران مدرن (The Modern Era) شروع خواهد شد. اما در اینجا، بازیکن از کارتهای دوران سوم استفاده نخواهد کرد. به هر بازیکن حداقل یک نوبت دیگر نیز داده خواهد شد تا آخرین اقدامات خود برای ایجاد یک تمدن باشکوه را انجام دهد. آخرین نوبت به بازیکنی خواهد رسید که در سمت راست بازیکن شروعکننده قرار دارد. بنابراین در نهایت به همه بازیکنان تعداد نوبت مساوی میرسد. بازیکنی که دارای بیشترین امتیاز فرهنگی است، برنده این بازی خواهد بود.
امتیازگیری نهایی
در انتهای بازی اول، هر بازیکن برای دستاوردهای فرهنگی خود امتیاز اضافی میگیرد:
بازیکن برای هر یک از فناوریهای دوران اول یک امتیاز فرهنگی میگیرد و برای هر یک از فناوریهای دوران دوم نیز 2 امتیاز فرهنگی میگیرد. حکومت هر بازیکن دو بار شمارش میشود.
امتیاز فرهنگی مساوی درجه علمی بازیکن است.
امتیاز فرهنگی مساوی درجه قدرت بازیکن است.
امتیاز فرهنگی مساوی با درجه خوشحالی بازیکن است.
امتیاز فرهنگی بازیکن مساوی درجه تولید غذا و منابع است.
بازیکن برای هر یک از مستعمرات خود سه امتیاز فرهنگی میگیرد.
بازیکن برای هر یک از شگفتیهای تکمیلشده دوران دوم خود 6 امتیاز فرهنگی میگیرد.
مرحله به مرحله باید از لیست امتیازدهی عبور کرد و به هر بازیکن فرصت شمارش تعداد امتیازات متناظر را داد. توجه داشته باشید که این لیست تنها در مورد بازی اول بازیکن کاربرد دارد. سیستم امتیازدهی کل بازی متفاوت از این سیستم است. همان طور که قبلا هم گفته شد، بازیکنی که بیشترین امتیاز فرهنگی را خواهد داشت، در نهایت برنده بازی خواهد بود. در صورت تساوی، همه بازیکنان در پیروزی سهیم خواهند بود. نکته مهم در اینجا این است که دور اول بازی را یاد بگیرید. با یاد گرفتن دور اول، دیگر انجام دورهای دیگر سخت نخواهد بود و به راحتی میتوانید آنها را بازی کنید. بازی در مراحل دیگر نیز مانند همین بازی اول است؛ تنها در دوران سوم باید کارتهای جدید را کشف کنید و موقعیتهای بیشتری نیز برای تعامل با تمدنهای رقیب خواهید داشت.
صفحه بازی
برد بازیکن بخش اصلی ناحیه بازیکن است. برای چیدن آن باید ابتدا یک رنگ انتخاب کرد و برد را در آن رنگ بر روی میز و در جلوی خود قرار داد. فضای خالی زیادی در اطراف آن باقی خواهد ماند که تمدن مورد نظر شما میتواند در آنجا رشد کند. هر بازیکن دارای 7 قطعه چوبی یک رنگ است. بازیکن میتواند قبل از بازی اول این قطعات را استیکرهای فراهمشده تزئین کند.
توکنها یکی دیگر از اجزای این بازی هستند که مکعبهایی شفاف و در رنگهای آبی، زرد و قرمز هستند. بازیکن لازم است که تعدادی از این توکنها را در ناحیه بازی خود داشته باشد. بازیکنان معمولا توکنها را در داخل ناحیه بازی حرکت میدهند و به ندرت پیش میآید که لازم باشد توکنهای جدیدی را از جعبه درآورند و یا توکنها را به جعبه برگردانند.
هفت توکن زردی که در بانک زرد شما نیستند، کارگر (worker) نام دارند. آنها نماینده جمعیت اولیه تمدن شما هستند. شش کارت نیز بر روی بردگیم بازیکن چاپ شدهاند که نماد آن چیزی هستند که تمدن میداند و توان ساختن آن را دارد. فناوری جنگجویان نیز در این بازی با رنگ قرمز متمایز است که این فناوری به بازیکنان اجازه ساخت واحدهای نظامی را میدهد. توکنهای آبی یا بانک آبی نیز در اینجا نماینده غذا و منابع هستند. این توکنها در یک فناوری مزرعه غذا تلقی میشوند و در یک فناوری معدن هم به عنوان منابع محسوب میشوند. در داخل بانک زرد نیز توکنهای زرد رنگی قرار دارند که نماینده کارگزان نیستند. این توکنها را میتوان به عنوان زمین بلااستفاده در قلمرو یک بازیکن به حساب آورد.
نکات دیگری که باید در اینجا به آنها توجه کرد، فناوریهای معدن و مزرعه است. کشاورزی یک فناوری مزرعه است که به بازیکنان اجازه ساخت مزرعه را میدهد. برنز نیز یک فناوری معدن است که به بازیکنان اجازه ساخت معدن را میدهد. خود کارت ارائهدهنده یک مزرعه یا معدن واقعی نیست. بلکه کارت در اینجا تنها دانش لازم برای ساختن آنهاست. فلسفه در اینجا به بازیکن اجازه ساختن آزمایشگاه را میدهد و دین نیز اجازه ساخت معبد را به او میدهد. دین و فلسفه در این بازی زیرمجموعه فناوریهای ساختمان شهری (رنگ قهوهای) هستند. کارت نارنجی نیز در این بازی نشاندهنده سیستم حکومتی تمدن مورد نظر است. این کارت تعداد اقدامات نظامی و مدنی موجود در هر نوبت را تعیین میکند.
ساختمانهای شهری مختلف، شگفتیها و رهبران چهرههایی خوشحال را ایجاد میکنند که اینها ارائه نمادین چیزهایی هستند که مردم را خوشحال نگه میدارند. بازی در گذر زمان دارای جزئیات بسیار مفصلی است که قطعا در حوصله این مقاله نمیگنجد. نسخههای مختلف این بازی نیز دارای تفاوتهای ظریفی هستند که کاربران حرفهای قطعا آنها را مد نظر قرار خواهند داد.
نگاه نزدیک به بردگیم در گذر زمان
عیب و ایرادهای زیادی به نسبت نسخه سال 2006 این بازی مطرح بود. از نظر افرادی که بازی در گذر زمان را امتحان کرده بودند، بسیاری از کارتها یا دارای قدرت بیشازحد بودند و یا اینکه بیاستفاده بودند. به همین خاطر بود که نسخه سال 2015 این بازی برای رفع عیب و ایرادهای موجود بیرون داده شد. طراحی سال 2015 از منظر زیبایی و کار هنری نیز بسیار متفاوت از نسخه قبلی است. این نسخه جدید به حدی زیبا و چشمنواز است که افراد را به راحتی به خود جذب میکند.
در نسخه 2006، نیروی نظامی یک بازیکن در اثر یک طراحی کارت شانسی میتوانست بسیار قدرت بگیرد و دیگر بازیکنان توان رقابت با آن را نداشته باشند. اما در نسخه جدید این عیب نیز رفع شده است و چنین مشکلی ایجاد نمیشود. این بازی دارای اجزای بسیار زیادی است و بازیکنان زمانی که وارد این بازی میشوند واقعا شگفتزده میشوند. اجزای مختلف این بازی هر کدام نقش خاصی دارند و عملکرد مخصوصبهخود را انجام میدهند. یکی از ایرادهایی که به نسبت این بازی گزارش شده است همین اجزای زیاد است که بازیکنان جدید را سردرگم میکند. این پیچیدگی باعث شده است که بازیکنان باتجربه دارای امتیازاتی به نسبت بازیکنان جدید باشند. بسیاری از بازیکنان جدید بعد از تجربه ناموفق اول خود از این بازی، دیگر اقدام به بازی کردن مجدد نخواهند کرد.
البته این عیب و ایرادها از جذابیت و زیبایی این بازی نمیکاهد و این بازی واقعا یکی از 10 بردگیم اول جهان است. در گذر زمان طرفداران زیادی دارد و این بازی هنوز هم برای بسیاری جذاب است.
کلام آخر
در گذر زمان میتواند سفری بسیار پرماجرا را برای بازیکنان خود به ارمغان بیاورد. گذر از مراحل مختلف تکامل تمدن بشر بسیار جذاب است و در عین سرگرمی، آموختنیهایی نیز به همراه خواهد داشت. افراد در این بازی به تاریخسازی میپردازند و یک قبیله کوچک را در نهایت به تمدنی عظیم تبدیل میکنند. توسعه مزرعهها و معدنها باعث توسعه شهرها و پیشرفت بیشتر فناوری میشود. در نهایت، افرادی که جامعه قویتر و خوشبختتری ایجاد میکنند و به بیشترین پیشرفت فرهنگی میرسند، برنده خواهند بود. در گذر زمان مسیر پیشرفت و تعالی جوامع را به تصویر میکشد و وظیفه ما انسانها را در قبال جامعه و تمدن خود نمایان میکند.